1. W jaki sposób tworzymy i dzielimy się wiedzą i pomysłami w naszej organizacji?
Źródło: https://pixabay.com/pt/illustrations/ponto-de-interroga%c3%a7%c3%a3o-pilha-quest%c3%b5es-2492009/ (photo by Arek Socha)
Tworzenie wiedzy to proces interakcji i etapów rozwoju lub przekształcania wiedzy milczącej w jawną. Model SECI jest podstawowym modelem, który wyjaśnia, w jaki sposób dochodzi do tworzenia wiedzy poprzez różne sposoby jej przekształcania, jak różne rodzaje wiedzy oddziałują na siebie i jak ludzie są zaangażowani w wymianę wiedzy i pomysłów.
Model SECI tłumaczy proces tworzenia wiedzy za pomocą 4 trybów konwersji wiedzy: socjalizacji (S), eksternalizacji (E), kombinacji (C) i internalizacji (I).
Socjalizacja to tryb, podczas którego dochodzi do wymiany doświadczeń i/lub eksperymentów. Wymaga zaangażowania wszystkich zaangażowanych stron, aby przekazywane informacje mogły wpływać na umysł i myśli drugiej osoby. Wymaga wspólnych doświadczeń. Socjalizacja pozwala na stworzenie przestrzeni interakcji. Ten pierwszy sposób generuje wiedzę ukrytą. Powstała wiedza nie jest jeszcze możliwa do spisania w sposób jednoznaczny, aby można ją było przekazać innym. Jasne jest zatem, że zgromadzenie ludzi w odpowiednim kontekście i w określonym celu, wspieranie wymiany pomysłów, know-how i wiedzy specjalistycznej jest pierwszym krokiem do tworzenia wiedzy. Wiedza nie jest tworzona przez pojedynczą, odizolowaną osobę. Jest natomiast wynikiem znaczących interakcji. Czy możesz teraz zacząć rozumieć, jaką siłę ma tworzenie możliwości wymiany pomysłów i wiedzy w Twojej organizacji?
Drugim etapem procesu jest Eksternalizacja, kiedy wiedza milcząca, powstała podczas socjalizacji – fazy, w której przestrzeń dyskusji pozwalała na zbiorową refleksję i tworzenie czegoś nowego – zaczyna być przekształcana w wiedzę jawną. Dzieje się to poprzez rozwój pojęć, metafor, modeli itp. Na tym etapie nie jest jeszcze możliwe wyrażenie czegoś w sposób jednoznaczny.
Tryb kombinacji polega na połączeniu różnych rodzajów wiedzy specjalistycznej i usystematyzowaniu koncepcji. Pomyśl o rozwoju nowego produktu, gdy Twoja organizacja opracowała koncepcję celów do osiągnięcia i zebrała multidyscyplinarną grupę pracowników w celu opracowania koncepcji produktu w różnych jego wymiarach – projektowania, materiałów, inżynierii, produkcji, marketingu itp.
Ostatnią fazą procesu zdobywania wiedzy jest internalizacja. Faza ta związana jest z włączaniem wiedzy opracowanej w całej organizacji. Ta nowa wiedza, odpowiednio rozpowszechniona w całej organizacji, stworzy nową wiedzę ukrytą, ponieważ ludzie będą się uczyć nie tylko z jakiejkolwiek dokumentacji, ale poprzez „uczenie się przez działanie” i zdobyte know-how.
Jak widać, cały proces tworzenia wiedzy jest w dużym stopniu oparty na wymianie wiedzy i pomysłów. Proces ten może stać się bardzo płynny wewnątrz organizacji, jeśli tylko sprzyjać mu będzie kultura dzielenia się i kultura oparta na wiedzy.
Rysunek 1: Model wiedzy SECI (Nonaka i Takeuchi, 1995)
Ale w procesie tworzenia wiedzy możemy sięgnąć głębiej! Proces ten nie jest tak „płaski”, jak mogłoby się wydawać. Wewnątrz organizacji proces tworzenia wiedzy nie odbywa się na jednym poziomie, np. w obrębie jednej określonej grupy osób. Cały proces przepływa pomiędzy jednostkami, grupami, organizacją i grupami społecznymi. Poziomy interakcji, wymiany pomysłów i wiedzy mogą być dość szerokie. Jeśli wiedza i pomysły „rodzą się” w ludziach lub zaczynają się w jednostkach, oznacza to również, że są rozszerzane w ramach grup, organizacji, ale także poza poziomy organizacyjne, w sieciach społecznych. Dostarczamy i otrzymujemy wiedzę spoza naszych granic organizacyjnych. Więcej informacji na ten temat można znaleźć w podmodule 5.2.
Na pewno zauważyliście, że faza socjalizacji odgrywa kluczową rolę w procesie konwersji i tworzenia wiedzy oraz wymiany pomysłów. Rola grupy jest kluczowa dla jakości tworzonej wiedzy i generowanych pomysłów. W miarę jak grupa rozwija się w swoich interakcjach i pracy, tym bardziej umacnia się duch grupy, który prowadzi do jej zachowania jako jednego organizmu. Im lepiej grupa funkcjonuje jako całość, tym lepsza jest jakość jej wyników, które prowadzą do działania.
Niektóre z cech wiedzy grupowej (milczącej) obejmują:
- Jest to wynik procesu socjalizacji
- Prowadzi swoje działania jako grupa
- Jest ona w dużym stopniu związana z różnymi profilami członków grupy i generuje synergię
- Jest wynikiem kultury grupy
- Opiera się na wspólnym dobru
- Pomaga radzić sobie z niepewnością
Ostatecznie można powiedzieć, że tworzenie wiedzy organizacyjnej polega na udostępnianiu istniejącej wiedzy oraz jej konsolidacji w całej organizacji. Powstaje ona w wyniku interakcji między ludźmi oraz dzielenia się wiedzą i pomysłami, a im lepiej pracują grupy w organizacji, tym wyższa jest jakość uzyskiwanych wyników.
Źródło: https://pixabay.com/pt/illustrations/grupo-equipe-gabarito-1825503/ (Image by Gerd Altmann)